Hay ko adii nde innde makko anndintee to dow balkon Basilika St Peter, jamaanu les nguu ina wiya “Viva il Papa” – Yoo Wuur Pape.
Robert Francis Prevost, mo duuɓi 69 wontii 267ɓo jooɗiiɗo e jappeere ngardiigu St Peter, tawi innde nde o suɓii ko Leo XIV.Ko kanko woni Ameriknaajo gadano fiileede lefol paap, hay so tawii noon omo hiisee no feewi e kardinaal ummoriiɗo Amerik Latin sabu duuɓi keewɗi ɗi o waɗi he golle misiyoŋaaji to Peru.
O Jibinaa ko to Chicago e hitaande 1955 e jibnaaɓe iwdi Espaañ e Farayse-Itaali, Leo wonnoo ko suka altar, o toɗɗaa e hitaande 1982.
Hayso tawii o eggii fayde Peru duuɓi tati tan caggal ɗuum ne, haɗaani sahaa fof omo arta to Amerik ngam wonde juulnoowo kadi jannginoowo to wuro makko Chicago (janngu:sikaagoo)
Omo jogii ɗereeji (kaayitaaji) ngenndi Peruu, omo siftoree no feewi wonde ko o neɗɗo gollodiiɗo e renndooji doofolɓe ballitoowo he mahde jokkondire. O waɗi duuɓi 10 ko o pastoor parwisaaji nokku oo, o woni kadi jannginoowo to seminaar to Trujillo to worgo-fuɗnaange leydi Peru.
E nder konngol makko gadanol he wonde Pape, Leo haaliino no feewi e François gardinooɗo ɗum. O wiyi « haa jooni eɗen nana e noppi men daande Pape François, leefnde kono wonndunde e cuusal barkinde, en »
“Ngonen gootum, junngo e junngo ngonndiren ngam Allah, njahren yeso”, o wiy he yeeso mbeefeengu yimɓe weltiiɓe.
E hitaande 2014, Francis waɗti-mo Episkop Chiclayo to leydi Peru.
Omo anndaa no feewi e kardinal en sabu darnde makko toownde e nder Dikastery ngam Episkop en joginooɗo golle teeŋtuɗe suɓaade e ƴeewtaade episkop en.O wonti arɗo diine e lewru Yarkomaa 2023 e nder lebbi seeɗa, François waɗi mo kardinal.
Hol ko woni iwdi makko?
Pontif keso oo jibinaa ko to Chicago e hitaande 1955, o woni suka altare, o toɗɗaa e hitaande 1982. Ko adii nde o wontata hooreejo keso Egliis katolik, Leo wiyiino lowre itaaliyankoore wiyeteende Rai wonde o mawni ko e galle eggooɓe. ” Njibinaa-mi ko to leyɗeele dentuɗe Amerik… Kono mawɓe am fof ko immigrant en, Faraysenaaɓe, Españool en… Mawnumi ko he galle katolik no feewi, jibnaaɓe am ɗiɗo fof ina ndarinoo e parrois he no feewi” o wiyi.
Hay so tawii Leo jibinaa ko Amerik, Vatikan siftinii mo wonde ko o paap ɗiɗaɓo ummoriiɗo Amerik (Francis ummorii ko Arjantiin).
Jari Honora, ganndo ko faati e iwdiiji (asko) e daartol to diiwaan Louisiana to Amerik, wiyi Leo ina jogii jokkondiral tiiɗngal e renndo ɓaleeɓe New Orleans.
O wi’i BBC wonnde taaniraaɓe pontif keso o to bannge neene mum koɗii ɗoon he nder leeɗe New Orleans. Kamko Honora o wiy taaniraaɓe Leo cifortenoo he moofte (binndi) daartolyankeeje ko ɓaleeɓe walla mulaato (jilluɓe) en, kono nde ɓe eggi ɓe payti Chicago ɓe mbaɗti siforeede ko raneeɓe, ɗuum, o wiy, ko huunde woowanoonde he nder ɓesnguuji ɓaleeɓe yiɗnooɓe daɗde he ceerndal leñɗi (ségrégation raciale).
O wiyi wonde baɗte Pape ɗee « ina kollita wonde daartol [Amerik], geɗe taaniraaɓe men, ñootondiral mum en ene ɓuri tiiɗde e ko mbaaw-ɗen miijaade ».